Vrijeschoolroute Vasalis

Vanaf schooljaar 2024/2025 kun je op Carmelcollege Emmen de Vasalis Vrijeschoolroute volgen!

Wat is vrijeschoolonderwijs?

Fabrikant Emile Molt maakte in 1919 de start van de eerste vrijeschool, in Stuttgart, mogelijk. Het vrijeschoolonderwijs bestaat dus al ruim 100 jaar en is pedagogisch geïnspireerd door Rudolf Steiner. De eerste vrijeschool in Nederland startte in 1923 in Den Haag.

Op dit moment zijn er in Nederland ongeveer 100 vrijebasisscholen en 25 scholen en/of vrijeschoolafdelingen in het voortgezetonderwijs. Voor Emmen geldt dat de dichtstbijzijnde vrijescholen voor voortgezet onderwijs zich tot nu toe nog in Zutphen en Groningen bevinden. Met ingang van augustus 2024 wordt op Carmelcollege Emmen ook een vrijeschoolroute aangeboden.

Van oudsher verwijst het ‘vrije’ in vrijeschoolonderwijs naar de wens om het onderwijs naar eigen inzichten in te richten, zonder al te grote beïnvloeding vanuit de overheid en het bedrijfsleven. Onderwijs dat niet alleen gericht is op het behalen van een diploma, op studie en werk, maar onderwijs bieden dan gericht is op de gezonde ontwikkeling van jongeren tot zelfstandige en verantwoordelijke volwassenen. Onderstaand citaat van Rudolf Steiner vormt daarbij de basis:

‘De vraag is niet wat de mens moet kunnen en weten
teneinde zich in de bestaande sociale orde te kunnen voegen;
maar wel, wat er in aanleg in de mens aanwezig is en in hem ontwikkeld kan worden.
Pas dan kan de opgroeiende generatie,
de maatschappij steeds opnieuw met nieuwe krachten verrijken.’

Binnen het vrijeschoolonderwijs staat de brede ontwikkeling van elke leerling centraal. Het onderwijs is niet alleen gericht op het behalen van diploma’s (kwalificatie), maar ook op de sociale en persoonlijke ontwikkeling (socialisatie en personificatie) van elke leerling. Onderwijs waarin hoofd, hart en handen - het denken, voelen en willen - in de leerling wordt aangesproken. Zodat elke leerling zichzelf en de eigen kwaliteiten leert kennen en sociaal en maatschappelijk goed leert functioneren.

Informatie specifiek voor leerlingen:

Binnen de vrijeschoolroute zit je met leerlingen van verschillende niveaus (vmbo-k, mavo, havo en atheneum) bij elkaar. Je krijgt alle vakken die je nodig hebt om later examen te kunnen doen en die ook op andere scholen gegeven worden. Daarnaast krijg je veel kunst- en praktijkvakken en periodeonderwijs. Dat is een manier van leren waarbij je iedere drie weken werkt aan een ander thema. Je werkt op allerlei verschillende manieren aan zo’n thema: samen met klasgenoten of juist zelfstandig. Binnen de Vasalis Vrijeschoolroute leer je niet alleen voor je examen, maar ook samenwerken, dingen maken en organiseren, en hoe je eigen keuzes kunt maken.

Informatie specifiek voor ouders/verzorgers:

Starten binnen Vasalis Vrijeschoolroute is mogelijk voor alle leerlingen: dus ook leerlingen die geen vrijebasisschool bezocht hebben. Het onderwijs is gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen. Dit doen we door ‘hoofd, hart en handen’ aan te spreken tijdens het leren, onder het motto ‘worden die je bent’. In eerste instantie biedt Carmelcollege Emmen een vrijeschoolroute aan voor klas 7 en 8, zoals de brugklas en het tweede leerjaar binnen het vrijeschoolonderwijs genoemd worden. Deze jaren worden in vrijeschooljargon ook wel de middenbouw genoemd en deze periode kan worden gezien als overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs. Kenmerken van de middenbouw zijn het werken met gemengde klassen (mavo, havo en atheneum en op Carmelcollege Emmen ook vmbo-k), periodeonderwijs, ruim aanbod aan kunst- en praktijkvakken en veel aandacht voor persoonlijkheidsvorming en het ontwikkeling van sociale competenties. Er is veel aandacht voor studievaardigheden. Naast de hiervoor genoemde vakken zijn er ook vaklessen voor onder andere Nederlands, Engels en wiskunde. Voor de vrijeschoolroute gelden dezelfde kerndoelen als voor de reguliere onderbouwklassen. Leerlingen die de vrijeschoolroute volgen kunnen na de onderbouw dan ook gewoon doorstromen in de bovenbouw van het bij hen passende niveau.

Periodeonderwijs:

Periodeonderwijs is thematisch onderwijs dat op alle vrijescholen wordt aangeboden. Leerlingen werken drie weken aan hetzelfde thema. De periodelessen vinden plaats aan het begin van de dag. Er worden geen boeken of methodes gebruikt. De leraar biedt stof aan en begeleidt de leerlingen bij leren en onderzoeken. Alle leerlingen maken verslagen van de lesstof in het ‘periodeschrift’; ze maken op die manier hun eigen lesboeken.

De stof wordt op veel manieren aangeboden: verhalen, teksten (bronnen), filmpjes en blogs, excursies, gastsprekers. Daarnaast worden veel verschillende werkvormen gebruikt. Leerlingen zoeken informatie, houden interviews, maken verslagen of filmpjes en presenteren aan elkaar. Zowel individueel als in groepswerk. Door dat rijke aanbod leren leerlingen heel goed vanuit verschillende bronnen informatie op te nemen, te ordenen, vast te leggen en te presenteren.

Voorbeeld van indeling periodeonderwijs klas 7:

Vaklessen

Er zijn ook vaklessen. Dat zijn lessen die ook op alle andere scholen gegeven worden. In onze vaklessen worden onder andere wiskunde, Nederlands, Engels, Frans, Duits en lichamelijke opvoeding aangeboden. In deze vaklessen kunnen wel lesmethodes gebruikt worden. Daarnaast hebben de leerlingen ook een mentoruur.

Kunst- en praktijklessen

Er worden binnen de vrijeschoolroute veel kunst- en praktijkvakken aangeboden. Het gaat om 6 tot 8 lesuren per week. Van houtbewerken en tekenen, via drama, koken en smeden tot textiel en koorzang. Het idee hierachter is dat op school niet alleen het denken wordt aangesproken, maar ook het voelen (kunst) en het willen (praktijk) en dat daardoor een gezonde en harmonieuze ontwikkeling kan worden ondersteund.

Activiteiten

Aan het begin van het schooljaar is er een kennismakingsweek. Daarnaast zijn er regelmatig presentaties en voorstellingen. Ook worden door het jaar heen diverse jaarfeesten gevierd, die de seizoenen volgen: herfst, zomer, winter (kerst) en voorjaar.

Docenten

Iedere klas heeft een kerndocent. Deze verzorgt een groot deel van het periodeonderwijs, het mentoruur en daarnaast een of meerdere vak-, kunst- of praktijkvakken. De mentor gaat met de klas mee van klas 7 naar klas 8 (dus van brugklas naar leerjaar 2).

Ook zijn er verschillende vakdocenten die lesgeven binnen de vrijeschoolroute. Dit zijn docenten die in de hele school lesgeven en zich betrokken en geïnspireerd voelen door het vrijeschoolonderwijs en zich willen bekwamen in de bijbehorende pedagogie.

Toetsing en terugkoppeling

Met betrekking tot toetsing en terugkoppeling van ontwikkeling en resultaten wordt binnen het vrijeschoolonderwijs veelvuldig gewerkt met diverse vormen van formatief werken. Leerlingen krijgen daarnaast ieder jaar een ‘getuigschrift’, wat vergelijkbaar is met een rapport. Verschil met het huidige rapport op CCE is dat er binnen vrijeschoolonderwijs niet alleen cijfers op het document staan, maar de ontwikkeling van leerlingen ook wordt omschreven. De intentie is om binnen Vasalis Vrijeschoolroute twee keer per jaar, op de schoolbrede momenten, een rapport te verstrekken waarbij naast een cijferoverzicht volgens het schoolbrede format door de docent ook een schriftelijke rapportage wordt verstrekt die is opgesteld door de kerndocent. Ook gaat de route mee in de ontwikkelingen rondom RTTI en OMZA.

Heeft u vragen, neemt u dan gerust contact op met Else Verheijen-Groenhof (teamleider zorg, onderwijs en kwaliteit) via 0591-622870 of e.verheijen-groenhof@carmelemmen.nl.